সকলোতে দোকান-বজাৰে ১ টকাৰ সৰু সৰু মুদ্ৰা গ্ৰহণ কৰিব নিবিচাৰে ৷ কিছুমান ঠাইত আনকি ৫ টকীয়া নতুন সৰু মুদ্ৰা গ্ৰহণ কৰিবলৈও অস্বীকাৰ কৰে। বেছিভাগৰ মতে এই সৰু মুদ্ৰা বজাৰত লৰচৰ নকৰে। ইফালে ৫০ পইচা মুদ্ৰা ক’তো চলাব নোৱাৰি।
৫০ পইচা মুদ্ৰা নিষিদ্ধ কৰিছে চৰকাৰে। কাকো তুচ্ছ-তাচ্ছিল্য নকৰাকৈ এটা কথা ক’বলৈ গ’লে আজিকালি এই ৫০ পইচা মুদ্ৰা বা ১ টকীয়া মুদ্ৰা কোনো ভিক্ষাৰীক দিলে তেওঁও নলয়। বৰঞ্চ আপোনাৰ ধন আপোনাৰ হাতত গতাই দিয়ে। কিন্তু এই মুদ্ৰাবোৰ সঁচাকৈয়ে বাতিল কৰা হৈছেনে ? ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে এই বিষয়ত তেওঁলোকৰ স্থিতি আৰু বিবৃতি নিশ্চিত কৰে।
চহৰ অঞ্চলৰ বৃহৎ বজাৰ বা দোকানত এই সমস্যা বিশেষ নহয়। আৰু তদন্ত কৰি থাকোঁতে দেখা গৈছে যে আন বহু অঞ্চলৰ দৰে এই বিষয়ত মুখে মুখে বিয়পি পৰা উৰাবাতৰিৰ ফলত গাঁও আৰু মাফছৱালৰ দোকানী আৰু পৰিবহণ চালকসকল প্ৰভাৱিত হৈছে ৷ এই পৰিস্থিতিত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে এটা বিবৃতি জাৰি কৰি স্পষ্ট কৰি দিছে কোনবোৰ মুদ্ৰা বজাৰত কোনবোৰ মুদ্ৰা বৈধ আৰু কোনবোৰ মুদ্ৰা অবৈধ ৷
RBI-য়ে নিজৰ বিবৃতিত কয় যে এই পৰ্যন্ত অৰ্থনীতিত ২৫ পইচা নোট বা কম মূল্যৰ মুদ্ৰা অবৈধ বুলি ঘোষণা কৰা হৈছে। অৰ্থাৎ ভাৰতীয় বিত্তীয় ব্যৱস্থাত ১ পইচা, ২ পইচা, ৫ পইচা, ১০ পইচা, ২০ পইচা আৰু ২৫ পইচা মুদ্ৰা এতিয়া বৈধ নহয়। এই মুদ্ৰাবোৰৰ উৎপাদন বন্ধ হোৱাৰ বাবে কোনেও লেনদেন কৰিব নোৱাৰে।
কিন্তু RBI-য়ে ৫০ পইচা মুদ্ৰা একেবাৰে নিষিদ্ধ কৰা নাই। কিন্তু তেওঁলোকে এতিয়া ৫০ পইচা মুদ্ৰা বনোৱা নাই। কিন্তু কাৰোবাৰ হাতত এই ৫০ পইচা মুদ্ৰাটো থাকিলে তাৰে ব্যৱসায় কৰিব পাৰে।
লগতে চাওক – কেৱল গেছৰ মূল্য হ্ৰাস কৰাই নহয়, মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীক সকাহ দিবলৈ RBI-য়ে দিলে আন এক ভাল খবৰ !
আনহাতে, ১ টকীয়া মুদ্ৰাটো পূৰ্বৰ দৰেই বজাৰত মুকলি কৰি দিয়া হৈছে কিছুমান নিয়ম মানি। মাথোঁ হৈছে যে ১ টকীয়া মুদ্ৰাৰ আকাৰ আগৰ তুলনাত সৰু হৈ পৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও ৰিজাৰ্ভ বেংকে নিয়মিতভাৱে ২ টাকা, ৫ টাকা, ১০ টা টাকা আৰু ২০ টাকাৰ মুদ্ৰা বজাৰত উৎপাদন আৰু মুকলি কৰে। ফলত এই মুদ্ৰাৰ জৰিয়তে কৰা সকলো লেনদেন বৈধ।
এনে ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক নিবলৈ অস্বীকাৰ কৰা ব্যৱসায়ী, দোকানী, পৰিবহণ কৰ্মচাৰী বিপদত পৰিব। এই সন্দৰ্ভত ৰিজাৰ্ভ বেংকে কাৰ্যকৰীভাৱে সকীয়াই দিছে যে যদি কোনোবাই কোনো আইনী মুদ্ৰা ল’ব নিবিচাৰে তেন্তে তেওঁৰ বিৰুদ্ধে আইন অনুসৰি কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব।
মন কৰিব যে বৈধ মুদ্ৰা বা নোট গ্ৰহণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰাটো আইনী অপৰাধ । গতিকে ১ টকীয়া সৰু সৰু মুদ্ৰা ঘূৰাই দিয়া দোকানী সকলে সাৱধান হব লাগে। যদি নহয়, তেনেহলে আইন অনুসৰি অভিযোগ দাখিল কৰিলে ৰিজাৰ্ভ বেংকে আপোনাৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব। ভাৰতীয় মুদ্ৰা আইন আৰু ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ৪৮৯ (ক)ৰ পৰা ৪৮৯ (ঙ) ধাৰাত এফআইআৰ দাখিল কৰিব পাৰিব।